อัพเดทล่าสุด 22 มกราคม 2564
ตรวจสอบทางการแพทย์โดย Colgate Global Scientific Communication

ไขข้อข้องใจเกี่ยวกับเรื่องใกล้ตัวที่หลายคนอาจมองข้ามอย่าง "ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์" แม้คุณจะได้ยินบ่อยๆ ว่า ฟลูออไรด์ในยาสีฟันช่วยป้องกันฟันผุได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่หลายคนอาจจะไม่รู้เลยว่า ฟลูออไรด์คืออะไร? แตกต่างจากยาสีฟันที่ไม่มีฟลูออไรด์อย่างไร? จำเป็นต้องใช้ยาสีฟันฟลูออไรด์หรือไม่? เราจะมาอธิบายให้ฟังแบบเข้าใจง่าย พร้อมแนะนำวิธีเลือกใช้ยาสีฟันฟลูออไรด์ที่เหมาะสมกับแต่ละคน

ฟลูออไรด์ (Fluoride) เป็นแร่ชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติบนเปลือกโลก พบได้ในผืนดิน แหล่งน้ำ และอากาศ ฟลูออไรด์ทำให้ฟันแข็งแรงขึ้นและมีความต้านทานต่อกรดที่ทำให้เกิดฟันผุ เพราะฟลูออไรด์จะเข้าไปรวมตัวกับแร่ธาตุในเคลือบฟัน ทำให้ผิวเคลือบฟันแข็งแรง ทนทานต่อกรดที่เกิดจากแบคทีเรียในช่องปาก และช่วยลดอาการเสียวฟันเมื่อรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มร้อน-เย็นต่างๆ จึงนิยมนำไปผสมลงในแหล่งน้ำบริโภคและน้ำประปานั่นเอง

สถาบันวิจัยทางทันตกรรมและกะโหลกศีรษะและใบหน้าแห่งชาติ กล่าวถึงที่มาของการศึกษาฟลูออไรด์ที่เริ่มต้นระหว่างปี 1901-1930 ในเมืองเล็กๆ หลายแห่งของอเมริกา จากการวิจัยศึกษาพบว่า ฟันของเด็กๆ และผู้ใหญ่มีจุดด่างสีน้ำตาล เนื่องจากมีฟลูออไรด์ระดับสูงอยู่ในน้ำดื่มของเมืองเล็กๆ เหล่านั้น ซึ่งเป็นตัวการที่ทำให้ฟันมีจุดด่างสีน้ำตาล แต่กลับทำให้ฟันแข็งแรงมากขึ้น 

กระทั่งในปี 1940 นักวิจัยก็พบว่า การเพิ่มฟลูออไรด์ในปริมาณที่เหมาะสมลงในน้ำดื่มของเมืองแกรนด์แรพิดส์ (Grand Rapids) รัฐมิชิแกน ประเทศสหรัฐอเมริกา ส่งผลให้ฟันผุในเด็กลดลงกว่า 60% ทำให้มีการเติมฟลูออไรด์ลงในน้ำประปานับแต่นั้นเป็นต้นมา เพื่อให้มั่นใจว่าพลเมืองอเมริกาจะได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณที่เพียงพอ รวมถึงอาหาร เครื่องดื่ม ยาสีฟัน อาหารเสริม หรือแม้กระทั่งน้ำยาบ้วนปากบางชนิด ต่างก็มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ด้วยเหมือนกัน

ขณะที่แบคทีเรียและน้ำตาลจะสร้างกรดที่ทำให้เกิดฟันผุ ฟลูออไรด์จะช่วยสร้างความแข็งแรงให้กับสารเคลือบฟัน รวมถึงฟลูออไรด์ที่พบในยาสีฟันและน้ำยาบ้วนปากที่ป้องกันฟันผุเหมาะสำหรับคนทุกช่วงวัย โดยปริมาณฟลูออไรด์ในยาสีฟันควรอยู่ระหว่าง 1,000-1,500 มิลลิกรัมต่อลิตร (ppm) สำหรับผู้ใหญ่ โดยยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์เข้มข้นสูงถึง 1500 ppm จะป้องกันฟันผุได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ส่วนเด็กอายุต่ำกว่า 3 ปี ควรใช้ยาสีฟันสำหรับเด็กที่มีปริมาณฟลูออไรด์ประมาณ 1,000 ppm ก็เพียงพอ เพื่อความปลอดภัยและมีอันตรายน้อยกว่า 

นอกจากนี้ การดูแลสุขภาพช่องปากนอกจากการเลือกใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ก็จำเป็นเช่นกัน หากคุณมีปัญหาฟันผุแนะนำให้ปรึกษาทันตแพทย์เพื่อเข้ารับการรักษาอย่างเหมาะสม และเพื่อให้มั่นใจว่าคุณจะได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณที่เพียงพอจากกิจวัตรประจำวันของคุณ

คำตอบคือ “ใช่” ฟลูออไรด์ในยาสีฟันสามารถป้องกันฟันผุได้อย่างเห็นผลจริง มีงานวิจัยหลายชิ้นที่ระบุว่า ฟลูออไรด์ในยาสีฟันจะช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้เคลือบฟัน ทำให้ฟันทนทานต่อการกัดกร่อนของกรดที่แบคทีเรียในช่องปากผลิตขึ้นมา นอกจากนี้ ฟลูออไรด์ยังช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียในช่องปาก ลดการผลิตกรดของแบคทีเรีย และช่วยเติมแร่ธาตุสำคัญ ที่ทำให้เหงือกและฟันมีสุขภาพดีขึ้นนั่นเอง 

สำหรับคนที่ยังสงสัยว่า จำเป็นต้องเลือกใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไร์หรือไม่? เราเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ และยาสีฟันที่ไม่มีฟลูออไรด์ เพื่อให้คุณเข้าใจง่ายมากขึ้น

ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์: ช่วยลดการเกิดฟันผุและป้องกันฟันผุได้อย่างมีประสิทธิภาพ เสริมสร้างเคลือบฟันให้แข็งแรง ทนต่อการกัดกร่อนของกรดที่แบคทีเรียสร้างขึ้นมา (ตัวการที่ทำให้เกิดฟันผุ) ช่วยซ่อมแซมฟันที่เริ่มผุและเติมแร่ธาตุสำคัญที่ช่วยให้ฟันแข็งแรงขึ้น ทั้งยังปลอดภัยและมีผลข้างเคียงที่น้อยกว่ายาสีฟันที่ไม่มีฟลูออไรด์

ยาสีฟันที่ไม่มีฟลูออไรด์: ยาสีฟันที่ไม่ส่วนผสมของฟลูออไรด์ มักจะเน้นส่วนผสมจากธรรมชาติ เช่น สมุนไพร หรือสารสกัดจากพืช ทำให้ประสิทธิภาพในการดูแลและปกป้องฟันอาจไม่ดีเท่ากับยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ โดยผู้ที่ชื่นชอบผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติมักเลือกใช้ยาสีฟันที่ไม่มีสารเคมีสังเคราะห์ และคนที่แพ้ฟลูออไรด์สามารถเลือกใช้ยาสีฟันประเภทนี้ได้ ภายใต้คำแนะนำของทันตแพทย์เพื่อการป้องกันฟันผุอย่างมีประสิทธิภาพนั่นเอง

การเลือกใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ หรือยาสีฟันที่ไม่มีฟลูออไรด์ ขึ้นอยู่กับความต้องการและสุขภาพช่องปากและฟันของคุณ หากคุณอยากดูแลฟันให้แข็งแรงอยู่เสมอและป้องกันฟันผุได้อย่างมีประสิทธิภาพ ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์จะเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับคุณและครอบครัว 

สมาคมทันตแพทย์อเมริกัน (ADA) แนะนำให้ใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์สำหรับเด็กที่มีฟันซี่แรกขึ้นจนถึงอายุ 3 ขวบ และปริมาณขนาดเท่าเมล็ดถั่วสำหรับเด็กอายุ 3-6 ปี โดยคำนึงถึงความเสี่ยงในการเกิดฟันตกกระ ซึ่งจะเปลี่ยนสีหรือทำให้เกิดร่องหลุมบนฟัน สังเกตุได้จากจุดสีขาว หรือสีน้ำตาลบนผิวฟัน และฟันอาจมีสัมผัสหยาบขึ้นก็ได้

แต่หากคุณมีอาการ “แพ้ฟลูออไรด์” ปัจจุบันมียาสีฟันปราศจากฟลูออไรด์ให้เลือกมากมาย แนะนำให้ปรึกษาทันตแพทย์ก่อนเลือกใช้ และต้องแน่ใจว่า คุณได้รับปริมาณฟลูออไรด์ที่เพียงพอจากอาหารและเครื่องดื่มที่รับประทานในแต่ละวัน หรือควรปรึกษากับทันตแพทย์ว่า คุณจำเป็นต้องเพิ่มฟลูออไรด์เฉพาะที่อีกหรือไม่? โดย “ฟลูออไรด์เฉพาะที่” หมายถึง การนำฟลูออไรด์มาสัมผัสโดยตรงกับผิวฟัน เพื่อเสริมสร้างให้เคลือบฟันแข็งแรงขึ้น ช่วยป้องกันและลดการเกิดฟันผุได้อย่างมีประสิทธิภาพ วิธีการนี้เป็นการเสริมฟลูออไรด์อีกวิธีหนึ่ง นอกเหนือจากการรับประทานอาหารและเครื่องดื่มที่มีฟลูออไรด์นั่นเอง 

โดยสรุป “ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์” จะช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้กับฟันและป้องกันฟันผุได้อย่างมีประสิทธิภาพ ที่สำคัญควรแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ควบคู่กับการใช้ไหมขัดฟันและน้ำยาบ้วนปากเป็นประจำ และควรเลือกใช้ ยาสีฟันคอลเกต ที่ทันตแพทย์ไว้วางใจ เพื่อสุขภาพฟันที่แข็งแรงอยู่เสมอ